سال‌هاست تصور می‌شد که هوش افراد IQ، موفقیت آنان را در زندگی تعیین می‌کند. مدارس برای ثبت نام دانش‌آموزان در برنامه‌های مختلف و همچنین شرکت‌ها و کارفرمایان برای انتخاب افراد، از آزمون IQ استفاده می‌کردند. ولی در ده سال اخیر، محققان دریافته‌اند که IQ تنها شاخص موفقیت افراد نیست. اکنون توجه به سمت هوش هیجانی EQ، است که به عنوان شاخص دیگر افراد محسوب می‌شود.
هوش هیجانی، نوع دیگر باهوش بودن است و شامل درک احساسات خود برای تصمیم‌گیری مناسب در زندگی است. EQ توانایی کنترل حالت‌های اضطراب‌آور و کنترل واکنش‌هاست. این به معنی پرانگیزه و امیدوار بودن به کار و رسیدن به اهداف است. به طور کلی EQ، یک مهارت اجتماعی است و شامل همکاری با سایر مردم، کاربرد احساسات در روابط و توانایی رهبری سایر افراد می‌باشد.
روز به روز بر تعداد افرادی که متوجه می شوند، هوش هیجانی نقش مهم تری نسبت به هوش عمومی در موفقیت شخصی – شغلی انسان ها ایفا می کند افزوده می شود. پرسشنامه هوش هیجانی بار-اون که توسط روون بار-اون تهیه شده است و ویراست سال ۲۰۰۶ آن یکی از پر کاربردترین ابزارهای روانسنجی است، در واقع برای سنجش مجموعه قابلیت ها، صلاحیت ها و مهارت های غیر شناختی در نظر گرفته شده است که بر توانایی شخص برای موفقیت در مقابله با درخواست ها و فشارهای محیطی تاثیر دارند. عوامل کلیدی که این پرسشنامه ارزیابی می کند کارکرد های عاطفی، هیجانی و اجتماعی هستند که منجر به بهزیستی روانشناختی می گردند.
لزوم آماده سازی آزمون هوش هیجانی
با توجه به اهمیت هوش هیجانی در زندگی، لزوم دسترسی به ابزار سنجش مناسبی در این زمینه وجود دارد که متناسب با فرهنگ و جامعه ایرانی قابل کاربرد باشد.
پرسشنامه هوش هیجانی بار-اُن، به دلیل جامعیت، سادگی، تنوع سوالات و نابستگی به فرهنگ غیرایرانی، انتخاب گردید. این پرسشنامه در مورد میزان هوش غیرشناختی (هیجانی، شخصی و اجتماعی) گزارش می‌دهد. و در محیط‌های آموزشی، صنعتی، بالینی و طبی قابل کاربرد است.
مقیاس‌های هوش هیجانی، وقتی با نمرات هوشبهر شناختی به کار رود، شاخص بهتری از هوش عمومی و متعاقباً موفقیت بالقوه فرد در زندگی می‌باشد.
معرفی آزمون هوش هیجانی باراُن (Bar-on-Emotional Quotient)
آزمون هوش هیجانی باراُن در سال ۱۹۸۰ با طرح این سوال که «چرا بعضی مردم نسبت به بعضی دیگر در زندگی موفق‌ترند» آغاز گردید. در این سال مولف، مفهوم، تعریف و اندازه‌ای از هوش غیرشناختی (باراُن، ۱۹۸۸، ۱۹۹۲، a1996، c1996، a1997، b1997) ارائه نمود. استراتژی وی (جهت ساخت آزمون) شامل چهار مرحله اصلی است:
- طبقه‌بندی متغیرهای مختلف و تشخیص این که این متغیرها، تحت چه واژه‌های کلیدی قرار می‌گیرند؛ جهت تعیین عملکرد مؤثر و موفق و همچنین سلامت هیجانی مثبت (براساس تجارب بالینی مؤلف و مرور پیشینه در رابطه با سلامت روان) به دست آمده است.
- تعریف عملیاتی این عوامل
- ساختن طرحی از پرسشنامه، جهت آزمون این عوامل
- تفسیر نتایج و به کارگیری آنها برای دسترسی به اعتبار، ساختار عاملی و روایی آزمون
مدل EQ-i پنج حوزه مختلف را زیر مجموعه هوش هیجانی می‌داند و البته برای هر کدام از آنها هم زیرمجموعه‌هایی را تعریف می‌کند:
- ادراک از خود (Self Perception)
- بیان احساسات خود (Self Expression)
- ایجاد و توسعه روابط با دیگران (Interpersonal)
- به کار گیری و مدیریت احساسات برای تصمیم گیری‌های بهتر (Decision Making)
- مدیریت تنش در مواجهه با چالش‌ها (Stress Management)
این پرسشنامه صفات شخصیتی را اندازه گیری نمی کند و به جای آن بر عملکرد فرد و استعداد برای عملکرد تاکید دارد.
نتایج و تفسیر آنها
با انجام دادن پرسشنامه آزمون هوش هیجانی بار-اون شما تفسیر کاملی شامل پنج بعد اصلی و زیربعدهای آن و همچنین نمره کل در مقایسه با استاندارد و هنجار ملی دریافت خواهیدنمود. که به شما در تشخیص نقاط قوت و ضعف و برنامه ریزی برای بهبود آن ها کمک خواهد نمود.
البته این نکته را باید در نظر داشت که الگوی این پرسشنامه بیشتر استعداد برای عملکرد را می سنجد تا عملکرد واقعی فرد (استعداد موفقیت تا خود موفقیت). به این معنا که برای دستیابی به موفقیت در زمینه های مرتبط با هوش هیجانی ( که تقریبا شامل همه زندگی ما می شود) می بایست این استعداد را شکوفا ساخت و به مرحله عمل رساند. هوش هیجانی آموختنی است.
براساس این ارزیابی می توانید برنامه رشد و توسعه فردی خود را غنی تر کنید.
نرم افزار اندرویدی هوش هیجانی باراُن